بهینه یابی الگوی کشت محصولات زراعی استان مازندران با در نظر گرفتن ریسک؛ مطالعه موردی شهرستان ساری

ترکیب بهینه تولید محصولات با توجه به منابع در دسترس از عوامل مهم جهت دستیابی به حداکثر سود و استفاده کارا از نهاده های در دسترس می باشد و راهکاری را در جهت رسیدن به اهداف مورد نظر ارائه می-دهد. تخصیص عوامل محدود در دسترس به فعالیتی که بیشترین سودآوری را برای کشاورز به همراه داشته باشد از عوامل مهم و اساسی است که بی توجهی به آن موجب ناکارآمدی نظام تولید کشاورزی می شود. از طرف دیگر، کشاورزی فعالیتی توام با ریسک است؛ الگوی کشت انتخابی هر منطقه با توجه به شرایط و امکانات در دسترس، تحت تاثیر عوامل غیر قابل کنترل نیز قرار می گیرد که عملکرد و درآمد محصولات را تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجایی که ریسک و عدم حتمیت در تصمیم گیری کشاورزان و نحوه تخصیص منابع نقش دارد لذادر برنامه ریزی کشاورزی باید به آن توجه کرد.براین اساس، الگوی کشت شهرستان ساری با در نظر گرفتن ریسک و بدون آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی خطی ساده نشان می دهد سطح زیر کشت گندم دیم، کلزا دیم، سویا آبی، پیاز آبی و برنج دانه بلند مرغوب افزایش یافته است. گندم آبی، جو دیم، عدس دیم، هندوانه آبی، خیار آبی، گوجه فرنگی، سویا دیم، سیب زمینی آبی و برنج دانه بلند پرمحصول نیز به مقادیر مختلف کاهش سطح داشتند. همچنین نتایج حاصل از مدل ریسکی تارگت-موتاد نشان داد با افزایش بازده طرح مجموع ریسک یا انحرافات از بازده افزایش می یابد و محصولات ریسکی وارد برنامه می شوند که در مورد محصولات گندم آبی، عدس دیم، هندوانه آبی و گوجه فرنگی آبی این نتایج حاصل شده است و تولید این محصولات همراه با ریسک است. علاوه بر این مشاهده شده است در بالاترین سطح ریسک نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی خطی ساده و مدل ریسکی تارگت موتاد با هم برابر است.